Laat je gevoelens niet leidend zijn

We vertellen het elkaar graag: volg je gevoel. Dan komt het wel goed. Soms bedoelen we met gevoel intuïtie, maar dat is echt iets anders. En het is ook maar de vraag of je intuïtie volgen altijd een goed idee is. Want wat volgt je intuïtie precies? Wat is haar agenda en wat streeft zij na?

Carl Jung beschreef intuïtie ooit als ‘het vermogen om te zien (weten) wat er om de hoek, buiten je zicht gebeurt’. Fijn dat we die kwaliteit hebben. Wat niet wil zeggen dat onze intuïtie altijd even duidelijk is en het altijd even goed doet. Soms denken we dat het onze intuïtie is, maar zitten we er toch naast. Dat vinden we soms lastig om toe te geven, want onze intuïtie liegt nooit. Klopt. Maar dat wil niet zeggen dat we altijd goed weten wat het ons laat zien. En omdat het vooral kennis en inzicht geeft, kun je het ook niet leidend maken bij je keuzes. Het laten meewegen is uiteraard wel verstandig.

Terug naar ons gevoel als kompas. Voelt iets niet goed, dan doe je het niet. Einde rotgevoel. Dat leeft meteen een stuk lichter. Waar het je brengt is echter waar je al bent. Wat het gevoel ons precies zegt en hoe het is ontstaan blijft vaak ook vaag. Gevoelens ontstaan voortdurend en bijna alles kan gevoelens oproepen. Als je die dus volgt ben je in feite een speelbal van alles wat onze gevoelens creëert.

Gevoelens bepalen daarmee wat we wel en niet toelaten in ons leven en het is maar zeer de vraag of onze gevoelens wel zo geschikt zijn voor deze rol. Ze komen en gaan en spelen zeker een belangrijke rol. Zo geven ze ons leven kleur en verrijken ze het zonder twijfel. Maar of dat ze geschikt maakt als kompas en gids voor de keuzes die we iedere dag maken?

Stephen Covey pleit ervoor om onze waarden en principes leidend te maken. Hij noemt ze zelfs het fundament van innerlijke zekerheid. Onze waarden en principes zijn namelijk heel stabiel. Waarschijnlijk is er niets in ons leven zo stabiel als onze waarden. Ze zijn totaal niet afhankelijk van de tijdgeest, doorstaan met gemak iedere test en je kunt er in alle omstandigheden je keuzes en beslissingen op baseren. Als je dat doet, dan groeien deze waarden.

Een voorbeeld. Gezondheid is een waarde van alle tijden en er is niemand die gezondheid niet waardeert. Je kunt het wel tijdelijk vergeten hoe belangrijk dat is. Maar zodra je ziek bent, dan weet je meteen weer hoe belangrijk het is om gezond te zijn. Door keuzes te maken in dienst van gezondheid zal ons lichaam steeds gezonder worden en als gevolg daarvan minder snel ziek. Logisch. Zou je je gevoelens volgen of te makkelijk verleid worden door bijvoorbeeld fastfood of snoep, dan is de kans helaas groot dat je te veel eet en drinkt en mogelijk ook te weinig sport (of fietst). Of je sport juist te veel of gaat dingen doen, bijvoorbeeld onvoorbereid de Alphe d’Huez 6x beklimmen, die je gezondheid ondermijnen. Daar kun je namelijk hele leuke en positieve gevoelens bij hebben, maar uiteindelijk ondermijnt het de kwaliteit van je bestaan. Onze samenleving is daar steeds meer een pijnlijk voorbeeld van: obesitas, eenzaamheid, burn-out, etc. Op allerlei gebieden zijn we collectief uit balans.

Zouden we onze waarden en principes dichtbij alle keuzes houden die we iedere dag maken, dan zou dat onherroepelijk leiden tot een rijker en gezonder leven dat meer in balans is. Covey noemt een principiële levenshouding zelfs een voorwaarde voor duurzaam succes in het leven. Lees een leven waarbij de universele, tijdloze waarden centraal staan.

Kortom, alle gevoelens zijn welkom, maar we laten ons er beter niet door leiden.

Christiaan Warger